sábado, 12 de diciembre de 2015

Kronika MIRANDAOLA Olentzero. 29 noviembre 2015.

EUES

Krakoletaren aurtengo bigarren txangoa   Legazpiko Mirandaola Burdinolan izan zen,   Olentzerori bisita barne. Gabonetarako hilabete bat besterik ez denez falta, bagenekien txango hau oso erakargarria izango zela eta nahiz eta bi hilabete lehenago hartuta izan 150 sarrera, motz gelditu ginen. Oraingoan izena ematea blogaren bidez sustatu genuen eta egia esateko ia ia Behobian bezala ibili ginen... a zer iskanbila!. Azkenean, asko negoziatu eta gero eta baja batzuk egon zirela eta, apuntatutako 156 pertsona sartzea lortu genuen . (Baita itxaron zerrendan zeudenak ere)

Txandak antolatzeko sudoku zailenetarikoa egitea bezala izan zen... baina, azkenean ere lortuta. Lehenengo txandan kotxez zihoazen familiekin, eta bigarren eta hirugarrenean 9:20 Herrerako Tren geltokian gelditutako parte hartzaileekin bete ziren ia ia.

Ohikoa den bezala gure taldean, eguraldiari begira esnatu ginen... Astean zehar egindako euri zaparradak eta ekaitzak kontutan hartuta ez ginen oso konbentzituta.... baina zorionez;beti bezala, eguna lainotuta hasi zen baina euri arrastorik ez.  9:25 ean denok geunden jadanik tren geltokian billetea hartuta. Harri Berriko ikasleak ziren, beharbada, zirrara handiena sentitzen zituztenak: trena, Olentzero, jendetza..!!

Egia esateko manifestapena ematen genuen. Eskerrak ordu horietan trena ia hutsik zegoela... bi bagoi behar izan genituen eta. Helduren bat harrituta gelditu zen segurtasun neurriak zirela eta... baina duela hilabeteak hasi zen Renfe-k horrelakorik egiten.




Bertan, aurtengo txartelak banatu genituen.  Bidaia,nahiz eta luzea izan (73 minutu) motza egin zitzaigun... konpainia zela eta txikiengatik ere zoragarri portatu zirela eta primeran pasa zutela. Batzuk geltoki guztiak apuntatzen pasa zuten denbora. Lan ederra!Eta pixkanaka hurbildu ginen Gipuzkoa sakonera: jolasten, hitz egiten, barrezka, paseatzen, jaten eta batzuk ere soinketa egiten... Brinkolara: iritsi ginen. Ibilbide amaiera.

Geltokiak zenbait sarbide arazoak ditu,  (aulkitxoak eramaten zituztenek ongi dakite) baina ziur gaude inoiz ez dutela ikusi hainbeste jende jaisten batera trenatik 100  pertsona

Brinkola oso herri polita eta harriztatuta eta ahatedun urmaela duena. Mirandaolaraino eramaten gintuen bidea zoragarria zen. Erreka baten ondotik pasatzen zen eta harrizko baserriz inguratuta.... nahiko genuke guk! Eta txikien gozamenerako animaliaz beteta: ardiak, oiloak, katuak, behiak, zaldiak... Beti bezala Oletako txikiak talde buruan eta gure Angela korrika haien atzetik, Hamelingo txirularia ematen zuela aztoratutako txikiaz inguraturik. Azken txanpa lokatsez betetako pista batetik zen...(botak zikintzeko)  Eta txistu baino agurago talde burua Mirandaolara iritsi zen. Baita besteak pixkanaka ere. Iruzkina bidea motza eta atsegina zela izan zen.
11:30etan lehenengo taldekoak, pixkana ailegatu zirela burdinolara eta txartelak eman eta sigilatu eta gero, nola sartzen ziren ikusi genituen.

Egia esateko lekuak beste bisita mereziko luke. Oso politta eta primeran prestatuta: frontoia, komunak, aisialdi gunea, parke, etabarrekin. Belardia oso zainduta eta hoberena, izugarrizko terrazadun kafetegiarekin, zeinek eguzkiarekin batera, itxaronaldia erraztu eta moztu zigun. Egia esateko, leku zoragarria da familiarekin bisitatzeko. Dendan txikiek margotzeko gune aproposa zegoen, beste batzuk frontoian jolasten edo erreka aztertzen ibiltzen ziren bitartean. Eskerrak inor ez zela erori!




Lehenengo taldekoak burdinolatik ateratzen eta Olentzeroren bila joaten ikusi genuen. Baten batek izugarrizko ustekabe hartu zuen Olentzero ikustean eta karta ez zuela entregatuko pentsatu genuen.

12:30 etan bigarren txanda eta 13:30etan hirugarren taldea eta handiena.

Bisita primeran zegoen antolatuta. Haurrak aurrean eta helduak atzean. Euskara ez dakiten gurasoentzat gidoi idatzi batekin, bisita euskaraz baitzen. Primeran!

Gida, oso aritua eta etorriarekin, eseri zituen txikiak lurrean... eta edozein museorako baliogarriak diren arauak eman zizkigu... (begiak ireki, belarriak erne eta ahoa itxita... ) Helduoi mugikorrak itzaltzeko...

Eta Olentzeroren abestia abesteko eskatu zigun; Olentzero joan zaigu, mendira lanera, intentzioarekin, ikatz egitera.

Bada ez bada, eta norbaitek jakin ezean, Olentzero ikazkina da. Bai, ikazkina, barbakoak egiteko erabiltzen duguna bezalakoa... Eta, nola sortzen da ikatza? ba makil//enbor handi bat jartzen da lurrean enborrez inguratua sumendi formadun mendi handia osatzen txondorra deitzen dena. Zer gertatzen da sua pizten badugu?; Sua aterako al da?... Ba ez... Sua piztuko bagenu San Juango sua bezalakoa lortuko genuke. Ikatza lortzeko estali behar dugu egindako mendia lokatsa eta belarra nahasketa batekin. Estalia dagoenean azpitik piztu bhear da eta pixkanaka bera joango da erretzen; oso oso pixkanaka.... eta Magiaz egurra ikatza bihurtzen da.

Bueno ordurarte dena argi. Baina orduan, Olentzero ikazkina baldin bada... nondik ateratzen da opariak banatzekoarena? Hona hemen Olentzeroren kontatutako istoria: Olentzero mendian bizi zen, bere Napoleon astotxoarekin. Egun batean izugarrizko elurte handia bota zuen eta Olentzerok, herrira jaitsi nahi zuela Napoleon eztarritik gaixorik zegoelako, ezin izan zuen. Zenbait herriko ume Olentzero lagundu nahi izan zioten eta ezti eta sendabelar batzurekin kataplasma bat prestatu zuten Napoleon sendatzeko; eta funtzionatu zuen; hurrengo egunena Napo sendatuta zegoen. Olentzero eta Maridomingi esker onekoak, haien magia erabiltzea erabaki zuten Euskal Herriko ume guztien etxeetara opariak eraman ahal izateko.

Baina nahiz eta magikoak izan, gogorarazi ziguten ezin dugula nahi dugun guztia eskatu bestela baten bat geldi liteke oparirik gabe eta hori ez dago batere ondo.

Baita Olentzerori gustatzen eta laguntzen dizkioten gauzak... lehioa irekita utzia, giltza lanpaspean utzi (gu ez gaude oso ziur hori idea ona denik... lapurrak enteratuz gero. Baina noski lan ederre duela gaixuak lehioetatik sartzen edo etxe blindatuak irekitzen, gaur egun tximiia ez duten etxeetan sartzeko).

Esan ziguten ere Olentzero jatuntxo hutsa dela... denetatik gainera, eta jateko zer edo zer utz diezaiokegula: fruta, izugarri gustatzen zaiona eta ez bakarrik esena gailetekin Napoleonentzat belarra edo azenarioak eta Maridomingiri antolakuntzaz arduratzen dena, oparitxo bat ere...(Ferrero Rocher.. adibidez)

Geroxeago burdinolaren erreprodukzioa erakutsi ziguten; Burdinola burdina egiten den lantegia da. Bertan Burdintxok egiten du lan burdina galdatzen. Burdina galdatzeko, ikatz pila pila bat behar dugu. Horregatik dute hain lagun Olentzero.

Eta Olentzero basoetan lan egiten duenez atera ginen ea ikusten genuen ikustera. Eta hortik ikusi genuen nola etortzen zen zakua eta makila zeramala. Ozen deitu behar izan genion despistatuta baitzegoen... eta ez aditzeko. Ene bada! Zenbat ohiukatu zuten geure txikitxoek bere atentzioa deitu nahian.




Burdintxorekin lan egiten duen burdinolara eraman gintuen; XV. Mendeko harrizko eraikina non talde argazkia egin genuen eta Olentzero zegoen sarrera bilatu behar izan genuen.

Burdinolan Olentzero aurkitu genuen. Bertan haur bakoitzak karta emateko aukera izan zuen, berarekin hitz egin eta baita argazkia bota. Olentzero oso maitagarria zen eta bakarrik begiratuta zeintzuk ziren bihurrienak bereizten zituela iruditu zitzaigun.. Patxintxiak banatu zituen eta gero gaztain erreak ere eman zizkiguten. Oso jatorra geure Olentzero... hemendik gutxira eskolara etorriko dena seguruenez.

Bisita amaituta egun zoragarriaz gozatu ahal izan genuen; batzuk terrazan beste batzuk aisialdi gunean. 


Eta indarrak berreskuratuta, beste ibilaldi bat Legazpiraino 16,00retako ereserbatuta zegoen trena hartzeko. Egia esateko, eguraldia ikusita luza genezakeen baina asmatzerik ez dagoenez, ordu bat aukeratu behar izan genuen erreserbatzeko. Beraz etxera bueltatu ginen oso gustora pasatako egunagatik eta konpainia ezin hobean.

Aprobetxatu nahi dizuegu txango honetan geure parte-hartze marka hautsi baitugu.
Eta aurtengo Gabonetan, eta aipatutako argibideak jarraituz, ea Olentzero eta Maridomigi, Naporen laguntzarekin merezi ditugun oparitxoak ekartzen dizkiguten...

Zorionak eta Urte Berri On Hurrengo ateraldian itxaroten zaituztegu: os esperamos en la siguiente salida que será  al Tolosako Txotxongilo Topic Museoan izango dena 2016ko urtarrilak 31ean. Bertan ikusiko gara...























miércoles, 25 de noviembre de 2015

Turnos para MIRANDAOLA



1. TXANDA
Alonso Conejos
buceta hidalgo
cortes antoñanzas
Ekain López.
Freire Uria
GARMENDIA GARCIA
julene Jian Olaizola
NARBAIZA PARRA
Novoa Amador
Puga lasa
Rodriguez martinez
Ruiz Errekalde
ugalde echeverria
Villa Alberdi
2. TXANDA
carrasco barbero, Marco
De la Fuente Redondo
Duque carranza
Faya -tena
González de dios
Gratal Moreno
Iovi Denisa
Julián-Fuentes-Ramírez
Perales Gonzalez, Leire
Perez Bodas
Prieto De Dios
Ruiz-Carrillo Araya
Saavedra Perdigon
Sanchez de la Fuente
Urkia- Fernández
Vera Casasola
vicente salinas
3. TXANDA
Alejos gil
Aranburu Rubio
azkune gonzalez evelyn
barrientos martinez Markel
beltran larraz
Cajigos
cuevas vega
GARCÍA GONZALO
Godoy Martinez, Noa
GROBAS IBAÑEZ
Guesalaga vicente uxue
Guevara Torres, Carla
Hernandez iñigo
Hernandez paule
Hill, Manex
maldonado torres
Martínez García
NUÑEZ GOMEZ
Plaza, Ibai
Ramirez Otamendi, Yerai
Sánchez nieto noa
selegante

martes, 24 de noviembre de 2015

Lista definitiva para MIRANDAOLA



ALEJOS GIL
Alonso Conejos
ALVAREZ VACCARO
Aranburu Rubio
azkune gonzalez evelyn
barrientos martinez Markel
beltran larraz
buceta hidalgo
Cajigos
Carla guevara torres
Carrasco Barbero
cortes antoñanzas
cuevas vega
De la Fuente Redondo
Duque carranza
Ekain López.
Freire Uria
Fsya -tena
GARCÍA GONZALO
GARMENDIA GARCIA
geovanna santos
González de dios
Gratal Moreno
GROBAS IBAÑEZ
Guesalaga vicente uxue
Hernandez iñigo
Hernandez paule
ibai plaza
Iovi Denisa
julene jian olaizola
Julián-Fuentes-Ramírez
maldonado torres
Manex Hill
Martínez García
NARBAIZA PARRA
NOA GODOY MARTINEZ
NOVOA AMADOR
NUÑEZ GOMEZ
Perales Gonzalez
Perez Bodas
Prieto De Dios
Puga lasa
Rodriguez martinez
Ruiz Errekalde
Ruiz-Carrillo Araya
Saavedra Perdigon
Sanchez de la Fuente
Sánchez nieto noa
selegante
ugalde echeverria
Urkia- Fernández
Vera Casasola
vicente salinas
Villa Alberdi
Yeray Ramirez Otamendi

domingo, 15 de noviembre de 2015

Lista provisional para Mirandaola






ALEJOS GIL
ALVAREZ VACCARO
Aranburu Rubio
Azcona Molina
azkune gonzalez evelyn
barrientos martinez Markel
beltran larraz
buceta hidalgo
Cajigos
Carla guevara torres
cortes antoñanzas
cuevas vega
De la Fuente Redondo
Duque carranza
Ekain López.
Fsya -tena
GARCÍA GONZALO
GARMENDIA GARCIA
González de dios
Gratal Moreno
GROBAS IBAÑEZ
Guesalaga vicente uxue
Hernandez iñigo
Hernandez paule
ibai plaza
Iovi Denisa
Julián-Fuentes-Ramírez
maldonado torres
Manex Hill
Martínez García
NARBAIZA PARRA
NOA GODOY MARTINEZ
NOVOA AMADOR
Perales Gonzalez
Perez Bodas
Prieto De Dios
Puga lasa
Rodriguez martinez
Ruiz Errekalde
Ruiz-Carrillo Araya
Saavedra Perdigon
Sanchez de la Fuente
Sánchez nieto noa
selegante
ugalde echeverria
Urkia- Fernández
Vera Casasola
vicente salinas
Villa Alberdi
Yeray Ramirez Otamendi

jueves, 12 de noviembre de 2015

AZAROAK 29 NOVIEMBRE -- OLENTZERO EN MIRANDAOLA (LEGAZPI)

EUES


TXANGORA JOATEKO IZENA EMATEKO AZKEN DATA AZAROAK 18

IZENA-EMATEKO ORRIA DESKARGATU

ATERATZEKO ORDUA: 9,15etan HERRERAKO TREN GELTOKIAN




Brinkola tren geltokitik Mirandaolara 2,5 km-ko ibilaldia daukagu geure botak estreinatzeko.

BISITA: Euskal Burdinaren museoan hasten da, non Olentzero ikazkinaren ogibidea ezagutuko dugun. Olentzero, Mari Domingi eta Napoleon astoaren ipuina ere entzungo dugu.

Ondoren Mirandaola parkera irtengo gara Olentzeroren bila. Bat batean menditik jaisten ikusiko dugu bere zaku eta guzti eta haur eta gurasoek ozen deitu beharko diogu, guregana gerturatzeko. Parkean denak elkartu eta burdinolara joango gara, olagizon baten laguntzarekin.

Bisitaren bigarren zatia, Mirandaolako burdinolan gauzatuko da. Bertan haurrek, Olentzerorekin egoteko aukera izango dute eta banan-banan pasako dira Olentzerori eskutitza emateko, argazkia ateratzeko, txupetea eman... Bukatzeko Mirandaolako labean danbolinean erretako gaztaina goxoak dastatuko ditugu.

Mirandaolako burdinolan hotza egiten duenez arropa eroso eta beroa ekartzea gomendatzen dugu.


OHARRA


Oraingoan Mirandaolak ez digu uzten 150 BISITARI-KOPURUA gainditzen.
Beraz, txango honetan lehentasuna emango zaie geure eskolako haurrei eta haien gurasoei 
Sarrera libreak geldituz gero aukera emango zaizue izen-emate ordena jarraitzen senitarteko edota lagunak ekartzeko.

IZEN-EMATEA BURUTZEKO BEHARREZKOA IZANGO DA:



  • BLOGEAN AGERTZEN DEN FORMULARIOAREN BIDEZ IZENA EMATEA:



Online inskripzioa

  • TUTOREARI ORRI HAU BETETA ETA ZENBATEKOA GUTUN AZAL BATEAN SARTUTA EMATEA, BAI BISITAKOA, BAI TRENEKOA ERABILI BEHAR IZANEZ GERO.


AKATSAK SAIHESTEKO: BALIAGARRA IZANGO DEN IZEN-EMATEA BLOGEAREN ERREGISTROKOA IZANGO DA.

BISITA – PREZIOA - ORDUTEGIA


Haurrak eta helduak: 5 €/pertsoneko 11,30etan.

TRENA – PREZIOA JOAN ETA ETORRIA (aukeran)


6 urtekoak eta beherakoentzat: DOAN

7 - 11 urte bitartekoentzat: 5 €

12 urte eta gorakoentzat: 6 €

BAZKARIA

Familia bakoitza arduratuko da bere kideen bazkariaz.




DONOSTIA KRONIKA - URRIAK 25 OCTUBRE

EUES


Urriak 25ean eta gidatutako bisita batekin eman diogu hasiera 2015 / 2016 kurtso honetako bigarren denboral-diari.

9:30etan, ohiko ordutegian, atera zen lehenengo taldea Oletatik. Le-henengo aldiz Krakoletaren historian eguzkia, hodeiren bat eta oso tenpera-tura onarekin. (Ea aurten zorte dagoen eta horrela jarraitzen den). María, geure antolatzailea aurtengo lehenengo txartelak banatu zituen Angelaren laguntzarekin. Bidetik beste familia batzuk batu ziren. Herrerako bidean txiki batzuk hasi ziren lasterketa egiten aldapatik bera eta geldiarazi behar genituen.


Hamarrak hamar gutxietan Herrerako Metroaren enparantzara iritsi ginen eta 50 lagunen taldea sortuta, argazki batzuk atera, falta ziren txartelak banatu eta bidegorria hartuta Donostiara abiatu ginen. Parke berri eta olgetarako-gunea izango diren obrak ikusi genituen eta martxa onean jarraitu genuen Ategorrietatik eta Nafarroako hiribidetik Kur-saaleraino iritsi arte. Lehenengo zikloko batzuk korrika egin zuen ibilbidea eta bostekoak ema-ten Behobia prestatzen ari diren korrikalariei.

Kursaaleko sarreran falta ziren kideekin topatu ginen. Azkenean 65 lagun elkartu gi-nen. Berez 50 parte hartzaile espero genituen…. (Ea aurten lortzen dugun azken orduko erans-teak murrizten). Bertan topatu genuen geure gida, Mª José mikrofonoaz hornituta eta geure hiriko sekretuak kontatzeko irrikan.

Kursaaleko izkinan jakin genuen lehenengoa. Zein den izenaren jatorria: KUR(sendabide) SAAL (gela), alemanez BAINUETXEA. XX. mendearen hasieran modan jarri zenez “urak hartzea” eta Donostia 1. Munduko gerran Biarritzera ezin zuten joan noble eta burgesentzat hautabide bihurtu zela, aisialdirako eraikin bat behar zuen. Hori zela eta 1921ean Kur-saal eraiki zen. Baina zoritxarrez 3 urte pasata jokua debekatu egin zen estatuan, gainbeheratu zen eta ez zen gehiago erabili.

1973ean eta urte askotako bertan behera uzte eta gero eraitsi zuten. Hala ere Donostiak, Zinemaldia geroz eta finkatuagoa, gune handiagoa behar zuen eta 1997 Moneok diseinatutako kuboak (ibaian lehorreratutako harriak) eraiki ziren. XXI. Menderako diseinatuta eta kristal zeharrargiarekin auditorium handiak 1800 eserlekuko edukiera du. Eta Zurri-ola hondartza surf inguruko ekintzak direla eta hiriko ekonomiaren eragile bihurtu da.

Kursaala Gros auzoan dago, zeinek Tomás Gros katalanari zor dion izena, garai hartan hareatza besterik ez zen gunea erosi zuena. XIX. Mendeko amaieran hiriko zabaltzeari ekin zioten eta 1921ean Kursaalera iris-teko Zurriolako zubiaren batera, Art Decó estilokoa eta farol bereziekin, Donostia Urumea ibaiertzeraino ireki zen.

Alde horretatik Atotxa dorrea ikus dezakegu, zein Errealzaleen baimenarekin oso eraikin itsusia den eta Donostiako altuena. Artzain Onaren Katedrala soilik da altuagoa metro batengatik (ez dakiguna da garai berdinean, 1973ean, eriki ziren arratxo eta Altzako dorreak barne dauden).

Mª José, geure gidak, Zurriola zubia gurutzatuta Victoria Eugenia Antzokira eraman gintuen. “Neoplateresko” estilokoa (hamaikak ikasteko jaioak gara) eta Maria Cristina Erreginak erregealdipean eraikita. Eta eraikitzearen istorioarekin telenobela egin liteke: Maria Cristina Erreginari, Camila Parkeri Lady Di hil eta gero gertatu zitzaiona bezala gertatu zitzaion: Ez zen batere maitatua. Maria Cristina (oraingo erregearen herenamona) Alfonso XII. Erregearen bigarren emaztea izan zen, bere lehenengo emaztea Maria de las Mercedes gaztea hil eta gero. Erreginak “bestea”ren ezizena jasan behar izan zuen, XIX. Mendeko bukaerako herritarren desaireak eta baita haren senarraren desleialtasuna aurpegi onarekin aguantatu ere. Maria Cristina gaixoa alargun gelditu zen haurdunaldian eta hori dela eta erregeordetza gelditu zen bere semea Alfonso XIII 1902an adinez nagusi izan arte. Baina hori gertatu baino lehen bera bazegoen ja-danik Donostiarekin liluratuta. Hiriak , bere garapena eta arkitektura zor dio erreginari esker ez baitzen bakarrik bere izena eramaten duen hotel zoragarria eraikin baizik eta Miramar jaure-gia, Donostiako Kasinoa (oraingo udaletxea), etab. ere egin ziren, Pariseko eta Madrilgo Ritz hotelak diseinatu zuen arki-tektoaren ardurapean.

Maria Cristina Erreginak ez zeritzon ongi bere semearen ezkontzari Victoria Eugeniarekin baina protokoloa zela eta, eta kontuta hartuta bera 1912an, antzokia inauguratu zen urtean, ez zela jadanik erregina eta ondoko hotelak bere izena zuela, emanarazi zioten haren errainari Antzokiaren izena jartzea...

Eraikinak, ikasle batzuek ezagutzen dutena danborradaren aurkezpena bertan egiten delako, hiriko betiko itsasontzi duen ezkutudun aurrealdea du eta baita 4 musa klasikoak ere: Tragedia, Kome-dia, Dantza eta Musika. Bi medailoietan Beethoven eta Wagner, Juananek ezagututa. Bai Victoria Eugenia Antzokia (erraina) zein Maria Cristina Hotela (amaginarreba) XVI. Mendean Itsas Armadaren ardurapean zegoen Okendo Almirantearen enparantzan kokatzen dira. Almirantearen eskultura kanoietatik ateratako brontzez eginda dago. Grosera begira dago, jaio zen etxea kokatzen den lekua (gaur egun Okendo kultur etxea da).

Nahiz eta ehun aldiz pasa geure hiriko 5 izarreko hotel bakarraren aurretk, gutako oso gutxi konturatu gara ho-teleko pisu ezberdineko balkoiak eta leihoen hertzeak ezberdinak zirenik. Bigarren solairuko balkoietan “MC” irakur de-zakegu (Maria Cristinaren oroimenez). Hotela bi zubiren artean kokatuta dago: Zurriola eta Santa Catalina. Bigarren hau, 1872koa, izan zen hiriko lehena harria erabiltzen eta bide zuzena zen Frantziara joan nahi zutenentzat eta Done Jakue bidea hartu nahi zutenentzat ere. Maria Cristina erregina trenez etortzen zenez, Donostia Espaniako lehenetariko hiria izan zen Madridekin lotura izanda trenez. Eta Erregina zela eta egokitasun gehiago lortzeko hirugarren zubia eraiki zen “Maria Cristina” izenarekin eta 1905eko urtarrilak 20ean inauguratu zena.

Hotela inguratura Gipuzkoa Enparantzara hurbildu ginen. Betidanik ezagutzen duguna ahate eta Gabonetako Belenari esker. 1882an eraikita Gipuzkoako lehenengo parke publikoa da. Lorategia Alderdi-Eder eta Miramarrekoak bezala Ducasse paisaia-egile paristarraren eskuz, garai hartan hoberena zela. Lorategian gauza denetatik aurki dezakegu: zuhaixkak, loreak, lore-ordularia, urtaroekin batera “janzkera duena, eguraldi-tenpletea, putzua eta ur-jauzia.

Ordurako txikiek kezkatuagoak zeuden ahateekin eta harriekin geure giden hitzekin baino. Eskerrak gurasoak zintzo zintzoak ibili ginela. Bertan jakin genuen Foru Aldundiko ez-kutua 3 zuhaitzek osatzen dutela, haginak hain zuzen ere. Eta baita istorio polita ere. Haginak ezaugarri magikoak ditu eta azal pozoitsua du. Elezaharrak dioenez baskoiek beste herri baten kontrako lehia batean setiatuta zeudela ikusita hagin baten azala hartu eta horrela hile gin ziren amore eman gabe. Eraikinean agertzen diren erregea eta kanoiak XX. Mendean desagertu egin ziren.



Aurrealdean Okendo; Lezo, Legazpi, Elkano eta Urdaneta marinel ausarten bustoak daude. Enparatzen ere Usandizagaren bustoa aurki dezakegu Patagoniako pinu zoragarri eta berezi baten ondoan, Araukaria deitzen dena.

Ordu-mahai ikusten ari ginela, beste hiri batzuetan zein ordu den geurearekin konpa-ratuta jakinarazten diguna, Nazioarteko Erloju-dendaren adarrak jo zuen, 100 urtez geroztik aipatzen diguna eguerdia denok ordulariak sinkroniza dezagun.

Gipuzkoa enparantza atzera utzita hori bai, Espainiako Hitz-Moteltasun Federazioak haurren artean puxikak banatu eta gero. Elkarbizitzaren Blogean jarri dugu sarrera berria erakunde honek proposatu-tako aholkuak hezitzeko eta batez ere errespetatu eta ulertzeko kolektibo honi.

Bretxara hurbildu ginen non Marijosek azaldu zigun zein den izenaren jatorria. 1813an Independentzia gerran Ingalaterrako armadak harresia puskatu zuen zulo bat sortzen (brecha, gaztelaniaz) Donostia Frantziako menderatzetik askatzeko. Ondorioz izugarrizko sutea sortu zen eta hiriko etxe guztiak erre egin ziren Abuztuak 31ko batzuk eta bi elizak izan ezik harriz eginda zirelako. Boulevardeko lurrean lauza gorri batu arki dezakegu, parkingetik ikus dezakegun antzi-nako harresiaren lekua jakinarazten diguna.

Bretxako azoka 1864an sortu zen harresiak bota zirenean eta kale zuzenak osatutako Cortazar zabaltzea egiten da ere, Boulevardetik separatuta. Alde zaharreko berritzean kale zuzenak egin ziren Konstituzio Enparantzaren inguruan kontutan hartuta lehenengo solairua harrizkoa izan behar zela eta etxe guztiak altuera berdina izanda.

Hortik gertu Sarriegi enparantza, non brontze danbor-jolea eta Sarriegi martxaren letra aurki dezakegun. Jakin dezagun letra sortu zena Pío Barojaren aita izan zela, Don Serafín.

Azokaren atzealdean Arrandegi eraikinarekin topatzen gara urteetan zehar arrantzaren garrantzia erakutsarazten diguna. Baina behin itsas+ merkataritza Pasaiara eramanda hiria gainbeheran egon zen nondik turismori esker atera zen eta ordurako denok ezagutzen dugun erreginari esker, Maria Cristina.

Konstituzio enparantza 1814ean berritu zuten. Erdiguneko eraikina koloredun ezkutu eta erlojuarekin udaletxea izan zen 1947 arte, liburutegia 90 hamarkadaren bukaerara arte eta gaur egun udal-bulegoak. Geure txikitxoek bazekiten jadanik balkoiko zenbakiei eta zezen-plaza erabileraren arteko lotura.

Hemen Maria Josék azaldu zigun zein den geure hiriko izenaren jatorria: “San Sebastián” izena X. mendean Nafarroako Sancho VI. Erregeak hitzarmena San Sebastián monasterioan sinatzeagatik datorkio, antiguo auzoan kokatuta zegoena. “Donostia” berriz “Done (San gazteleraz) + Sebastianus. Denbora pasata Donesebastianus, Donostia ondorioztatu duena.

Hortik San Vicente Elizara hurbildu ginen, hiriko eraikinik zaharrena eta bisita egitea gomendatu zigutena. Aurrealdean Jorge Oteizak 92 urterekin eta 1997an egindako “Pietatea” aurki dezakegun eta non irudikatzen den Ama birjinari sortzen zaion zuloa semearen galeraren ondorioz.

Zuloaga Enparantzan, eta txikiak parkean jolasten ari ziren bitartean helduok San Telmo Museoa pixka bat gehiago ezagutzeko aukera izan genuen. 1932an antzinako domingotar komentu batean Zuloagaren eskutik eraiki zen. 2011ean berritu eta zabaldu egin zen eta zuloz betetako aurrealde grisa utzi ziguten, nondik landaretza atera behar zen Urgull mendiarekin bat egiteko. Begi bistan dago momentuz ez dela lortu. Aurrealdean Eduardo Chillidaren seme batek egindako natura-hila. Hain zuzen ere bere Igeldoko etxetik ikusten den badiako ikusmena.

Pixka bat nekatuak eta batez ere gosez, orduaren aldaketa zela eta, Abuztuak 31. Kaletik azken txanpara abiatu ginen. Lehenago aipatu dugun alde zaharreko sute, bizilagun eta hiriaren berritzean lagundu zuten emakumeren omenaldiz 100 urteurrenarako Dora Salazar-rek egindako eskultura ikusi genuen.

Abuztuak 31. Kalea Santa Maria Basilikaraino iristen da, non aprobetxatu genuen talde argazkia egiteko eta XVII.mendeko aurrealdea ikusteko. Baita ere “soinuaren harmonia” deitutako “artelana”z gozatu. Aurrealdean ere Mitra eta giltzak ikusi ahal izan genuen erakustarazten digutenak Papari eta eliza apostolu eta erromatarrari dion leialtasuna.







Eta hortik porturantz abiatu ginen nondik ikus ahal izan genuen antzinatik erabili izan zela merkatari-portu bezala oso ondo defendatuta Urgulleko Mota Gazteluak, 7 metrotako harresiaz inguratuta eta kokapen estrategiko zoragarria. 50eko hamarkadan eta Frankoren eraginpean Mota Gazteluan Jesusen Bihotz Sakratua jarri zen. Honek oraindik hurbiltzen gaitu gehiago Rio de Janeiro hiriarekin eta haien Corcobado ospetsuarekin. Rio de Janeirori San Sebastián izena ezarri zioten Donostiarekin zeukan antzari esker.

Bisita amaitzeko Udaletxera hurbildu ginen eta Donostia Kirola eta Euskaltelek hartuta zeukatela barandaren ondoan gelditu ginen.


30. hamarkadan eraikitutako Nautikoren ondoan kokatzen da eta arrazionalista estilokoa. XIX. Mendearen bukaeran Kasino bezala pentsatuta eklektiko eta Frantziako estiloan, lehenengo munduko gerran Europako pertsonai aberatsenak Donostiara hurbil zitezen bakearen bila balio izan zuen. 1925ean joku-galarazpenarekin bertan bera utzi zuen jarduera eta 1947an udaletxe bihurtzen da.

Badiatik Igeldo Mendia ikusten da zeinen jolas parkea eta funikularra 1912an eraiki ziren. Igeldoko dorrea antzinean itsas-argia izan zen. Miramar Jauregia, Maria Cristina Erreginaren aginduta eraiki zen (nola ez) berezko lekua izan nahi zuena uda pasatzeko eta ez Alba Dukesaren Aieteko Jauregian egiten zuen bezala. Berari esker ere ireki zuten Donostiako bainuetxea. 1970ean Juan Carlos Erregearen aitak Miramar Jauregia saldu zion hiriari balio sinboliko batengatik. Gaur egun EHUko Udako Ikastaroen egoitza da.

Alderdi-eder lorategian “tamarisco”k daude (tamarindoak) hondar-lurrarekin oso egokiak baitira. Haien ondoan geure hiriko ezaugarri nagusiena, baranda eta 1912an jarrri zena. antzinako baranda Frantzia Pasealekuan Trenbidea eta Santa Catalia Zubiaren artean kokatzen da.

Kontxa paregabeko paisaia da eta estropada nagusiaren kokalekua. Geure gidak azaldu zigun bere herria zela Kontxa gehien irabazi duen herria.. Orio! Eta azkenean ordua pasata bukatutzat eman genuen bisita geure txikitxoak zoriondu eta gero, primeran portatu baitziren. Oraingoan bisita helduentzat umeeentzat baino gehiago zen eta oso istorio interesgarriak jakin izan dugu.

Arratsaldeko ordu-biak zirenez (hirurak batzuentzat ordu aldaketarekin) porturantz abiatu ginen bazkaltzeko. Bertan, eguraldiz, konpaniaz eta bokataz gozatzeko aukera izan genuen. Bazkaldu eta gero geure “Lehenengo Marrazki Txapeldeta”ri ekin genion. Hementxe duzu geure irabazleen artelanak. Bozketa bertan geunden aitatxo eta amatxoen artean egin zen. (bakarrik argitzea norberak ezin zuela bere semeak bozkatu, eh!).


Hurrengo irteera Azaroak 29an izango da. Trena hartuko dugu Legazpiraino eta Mirandaolara urbilduko garaa non Olentzero itxarongo gintuen haren lana irakasteko eta geure eskutitzak jasotzeko! Bertan ikusiko gara!!

1. KRAKOLETA - MARRAZKI TXAPELKETA 

Hona hemen geure txapeldunek marraztu zigutena
ZORIONAK DENEI !!

Iraia Amador. 2 urte. Donostia

Laia Gonzalez. ·3 urteko gela. Uhartea

June Azkona. 4 urteko gela. Udaletxea

Yago Estebanez. 1go Maila Hondartza



Irene Faya. 1go Maila. Gipuzkoako Enparantza

Uxue Gesalaga . 2 Maila. Zurriola


Alba Faya. 4 Maila. Hondartza

Aiur Novoa. 5 MAaila. Igeldoko Dorrea.